Những tư thế ngủ không tốt cho sức khoẻ

Giấc ngủ chiếm khoảng một phần ba cuộc đời mỗi người và có vai trò vô cùng quan trọng trong việc phục hồi năng lượng, tái tạo tế bào và duy trì sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, không phải tư thế ngủ nào cũng mang lại lợi ích. Một số thói quen ngủ sai cách không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh lý về xương khớp, hô hấp và tim mạch.

Vậy đâu là những tư thế ngủ không tốt và làm thế nào để có giấc ngủ khoa học hơn? Cùng Goodnight tìm hiểu sau đây:

1. Những tư thế ngủ không tốt và tác hại

Mỗi người có thói quen ngủ khác nhau, nhưng không phải tư thế nào cũng mang lại lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những tư thế ngủ không tốt được các chuyên gia khuyến cáo nên tránh vì tiềm ẩn nhiều tác hại:

1.1. Ngủ sấp

Ngủ sấp là tư thế khi toàn thân úp xuống nệm, mặt nghiêng sang một bên để thở, hai tay và chân thường dang rộng. Tư thế này gây áp lực lớn lên ngực và bụng, khiến quá trình hô hấp trở nên khó khăn. Ngoài ra, việc xoắn cổ liên tục trong nhiều giờ dễ dẫn đến đau mỏi cổ gáy, thậm chí nguy cơ thoái hóa cột sống cổ. Về lâu dài, ngủ sấp còn chèn ép lên dạ dày, phổi và tim, làm tuần hoàn máu kém, gây đau lưng dưới và tê tay sau khi tỉnh dậy.

1.2. Ngủ ngồi gục đầu (ngủ trên bàn, ngủ trên ghế)

Đây là tư thế phổ biến ở học sinh, sinh viên hoặc dân văn phòng, khi gục đầu xuống bàn, cằm tì vào tay hoặc nằm vẹo trên ghế. Tư thế này gây cong vẹo cột sống, tạo áp lực lớn lên vùng cổ và lưng, dẫn đến đau mỏi kéo dài. Đồng thời, việc ép bụng xuống bàn còn khiến dạ dày chịu áp lực, dễ gây khó tiêu, ợ hơi. Giấc ngủ gục bàn thường ngắn, chập chờn, không sâu, khiến cơ thể khó hồi phục, thậm chí có thể gây tê tay tạm thời do chèn ép dây thần kinh.

1.3. Ngủ co người quá mức (tư thế bào thai)

Ngủ co người quá mức cũng là một trong số những tư thế ngủ không tốt. Tư thế này thường gặp ở những người thích cuộn tròn trong chăn, nằm nghiêng, co gối sát bụng, gập người nhiều. Tuy đem lại cảm giác an toàn, nhưng việc co người quá mức sẽ hạn chế khả năng giãn nở của phổi và cơ hoành, làm hô hấp trở nên khó khăn. Ngoài ra, cột sống bị cong lâu dài có thể gây đau lưng, cứng khớp sau khi thức dậy. Tư thế này cũng dễ khiến tay bị tê, hông đau nhức và giấc ngủ thường không sâu.

1.4. Ngủ để tay lên đầu

Một số người có thói quen nằm ngửa hoặc nghiêng, đưa hai tay lên cao đặt trên đầu. Mặc dù thoải mái tức thì, nhưng khi để tay trên đầu lâu sẽ cản trở lưu thông máu, gây tê mỏi vai và cánh tay. Đồng thời, vùng cơ vai gáy phải căng kéo trong nhiều giờ, dẫn đến đau nhức khi thức dậy. Tư thế này còn có thể gây chèn ép dây thần kinh vùng vai – cánh tay và làm giấc ngủ không liền mạch, dễ trở mình nhiều lần trong đêm.

1.5. Ngủ gối quá cao hoặc quá thấp

Một trong những tư thế ngủ không tốt cho sức khoẻ mà ít người để ý là ngủ gối quá cao hoặc quá thấp. Chiếc gối đóng vai trò quan trọng trong việc giữ thẳng trục cổ – vai – lưng khi ngủ. Nếu gối quá cao, cổ bị gập lại, gây đau mỏi, cản trở máu lưu thông lên não và dễ gây ngáy. Ngược lại, nếu gối quá thấp hoặc không dùng gối, đầu thấp hơn cơ thể sẽ làm axit dạ dày trào ngược, gây khó thở và căng cơ vai gáy. Việc duy trì lâu dài cả hai thói quen này đều có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa cột sống cổ.

Xem thêm: Tư thế ngủ nghiêng bên trái có tốt không? Nên ngủ thế nào?

2. Ai dễ bị ảnh hưởng bởi những tư thế ngủ không tốt?

Không phải ai cũng bị ảnh hưởng giống nhau khi nằm ngủ sai tư thế. Tuy nhiên, có một số nhóm đối tượng đặc biệt nhạy cảm, dễ gặp phải hậu quả nghiêm trọng hơn khi duy trì thói quen này:

• Người làm văn phòng, học sinh – sinh viên: Do đặc thù công việc và học tập, nhóm này thường xuyên phải ngủ gục trên bàn hoặc ngồi ngủ tạm bợ. Tư thế ngủ như vậy dễ gây cong vẹo cột sống, đau mỏi cổ gáy và khiến giấc ngủ không sâu, cơ thể không kịp hồi phục năng lượng. Về lâu dài còn ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và học tập.
• Người mắc bệnh tim mạch, hô hấp, dạ dày: Những bệnh nhân này vốn đã có hệ tuần hoàn và hô hấp yếu, khi nằm ngủ sai tư thế sẽ làm tình trạng nặng hơn. Ví dụ, ngủ sấp gây khó thở cho người mắc bệnh phổi, trong khi gối quá thấp có thể làm axit dạ dày trào ngược. Với người tim mạch, áp lực lên ngực và bụng còn cản trở lưu thông máu.
• Người có tiền sử thoái hóa cột sống, đau lưng, đau cổ gáy: Nhóm đối tượng này rất dễ bị tổn thương khi duy trì tư thế ngủ xấu. Ngủ sai cách có thể làm cột sống bị lệch trục, khớp bị co cứng, khiến các triệu chứng đau nhức trở nên nặng nề hơn. Nếu không khắc phục sớm, tình trạng thoái hóa sẽ tiến triển nhanh, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Phụ nữ mang thai: Trong giai đoạn thai kỳ, đặc biệt từ tam cá nguyệt thứ hai trở đi, tư thế ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mẹ và bé. Những tư thế ngủ không tốt như nằm sấp hoặc kê gối quá thấp có thể chèn ép lên thai nhi, làm giảm lưu lượng máu và oxy truyền đến bé. Đồng thời, mẹ bầu cũng dễ bị đau lưng, khó thở và khó ngủ hơn.

3. Lời khuyên để có tư thế ngủ khoa học

Một giấc ngủ chất lượng không chỉ phụ thuộc vào thời gian ngủ mà còn phụ thuộc rất lớn vào tư thế nằm. Để hạn chế những tư thế ngủ không tốt và giúp cơ thể được nghỉ ngơi trọn vẹn, bạn có thể tham khảo những gợi ý sau:

• Nên chọn tư thế ngủ nghiêng trái hoặc nghiêng phải nhẹ nhàng: Đây là những tư thế được các chuyên gia khuyến khích vì giúp giảm áp lực lên cột sống và hỗ trợ lưu thông máu tốt hơn. Khi nằm nghiêng, bạn có thể kê thêm một chiếc gối mỏng giữa hai đầu gối để giữ thẳng trục hông và cột sống, tránh đau mỏi vào sáng hôm sau.
• Dùng gối đầu vừa phải, không quá cao, không quá thấp: Một chiếc gối phù hợp nên có độ dày từ 8–15 cm, tùy vào thói quen và hình dáng cơ thể. Gối quá cao sẽ khiến cổ bị gập, cản trở tuần hoàn máu lên não, còn gối quá thấp dễ gây trào ngược dạ dày và đau vai gáy. Lựa chọn gối đúng chuẩn sẽ giúp giấc ngủ sâu và thoải mái hơn.
• Tránh duy trì một tư thế quá lâu: Ngay cả khi nằm ở tư thế đúng, việc giữ nguyên một tư thế trong nhiều giờ cũng dễ gây tê mỏi và cứng khớp. Bạn nên thay đổi nhẹ nhàng từ nghiêng trái sang nghiêng phải hoặc ngửa để cơ thể linh hoạt hơn. Sự thay đổi này cũng giúp giảm áp lực lên các cơ và dây thần kinh.
• Đầu tư nệm có độ đàn hồi vừa phải: Một chiếc nệm quá cứng sẽ gây đau lưng, trong khi nệm quá mềm lại khiến cột sống bị võng, dễ cong vẹo. Nệm có độ đàn hồi vừa phải sẽ giúp nâng đỡ tốt đường cong tự nhiên của cơ thể, giữ cho cột sống luôn ở trạng thái thẳng hàng, từ đó giảm đau mỏi và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bệnh lý đặc biệt: Người mắc các bệnh như thoái hóa cột sống, tim mạch, hô hấp hay phụ nữ mang thai nên được tư vấn để lựa chọn tư thế ngủ phù hợp nhất. Việc này không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng tốt hơn mà còn phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Tư thế ngủ có ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ tổng thể. Việc duy trì những tư thế ngủ không tốt như ngủ sấp, ngủ gục đầu hay dùng gối sai sách có thể gây nhiều hệ luỵ lâu dài cho cột sống, tim mạch và hô hấp. Hy vọng bài viết này của Goodnight sẽ giúp bạn điều chỉnh tư thế ngủ khoa học để có giấc ngủ trọn vẹn và tinh thần sảng khoái mỗi ngày.